Onze ervaring,
uw vertrouwen

(Huis)arts verplicht onderzoeksresultaten mede te delen aan de patiënt

Wanneer de huisarts onderzoeksresultaten ontvangt van zijn patiënt, die een verdere opvolging of behandeling noodzakelijk maken, is de huisarts verplicht actief de patiënt te contacteren en zich ervan te vergewissen dat hij de nodige opvolgmaatregelen neemt.

1 Casus

Bij een patiënt werd een huidvlek weggenomen, die na onderzoek kwaadaardige bleek te zijn. De dermatoloog liet na de patiënt hierover in te lichten maar stuurde de resultaten wel naar de huisarts van de patiënt. Die trachtte tevergeefs de patiënt telefonisch te bereiken. Geen van beide artsen regelde een opvolgafspraak. De patiënt ging ervan uit dat alles in orde was en liet zich niet meer onderzoeken. Enkele jaren later werd er evenwel een uitgezaaid melanoom in de lies vastgesteld. Hoewel de man hiervan uiteindelijk genezen werd verklaard, vond hij dat hij genezingskansen had verloren en sprak beide artsen in rechte aan voor een schadevergoeding.

2 Informatieplicht behandelend arts

De wet op de patiënten rechten geeft aan de patiënt het recht “op alle hem betreffende informatie die nodig is om inzicht te krijgen in zijn gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan”. (art 7 §1 wet patiënten rechten) Deze informatieplicht ligt in principe bij de behandelend arts/beroepsbeoefenaar.

Indien de behandelend arts de diagnose aan de patiënt verzwijgt of nalaat de diagnose (tijdig) te melden, begaat hij een beroepsfout die ernstige schade bij de patiënt kan veroorzaken. Wanneer een behandeld arts een onderzoek laat verrichten, moet hij de patiënt daarover informeren, zeker wanneer er afwijkende resultaten worden vastgesteld. Behandelende artsen die deze informatieplicht niet hebben nageleefd, zijn reeds veroordeeld voor het maken van een beroepsfout. De gynaecoloog die noch de zwangere vrouw, noch de vroedvrouw informeerde over de infectie bij de vrouw, maakte een professionele fout waardoor niet tijdig de nodige maatregelen konden worden genomen.[1] Ook de chirurg die naliet de patiënt een nieuwe afspraak te geven voor het meedelen van de ( afwijkende) resultaten van een mammografie en borstechografie handelde onzorgvuldig en beging hierdoor een beroepsfout.[2]

Belangrijk is dat rechters meer en meer verwachten dat de artsen zelf kunnen bewijzen dat zij hun informatieplicht hebben vervuld. De bewijslast ligt dus bij de arts hoewel het voor de arts niet steeds makkelijk is dit te bewijzen, zeker niet wanneer informatie mondeling en/of telefonisch werd meegedeeld.

3 Informatieplicht huisarts

De rechtbank van Brussel gaat evenwel nog een stap verder en heeft beslist dat ook de huisarts een eigen informatieplicht heeft naast de behandelend arts.[3] Zoals gebruikelijk, had de huisarts in voornoemde casus de onderzoeksresultaten van het labo van de dermatoloog ontvangen. De rechtbank was van oordeel dat de huisarts zich niet had mogen beperken tot enkele (telefonische) pogingen om de patiënt te contacteren maar hij had meer moeten doen teneinde er zich van te verzekeren dat zijn patiënt geen essentiële informatie zou mislopen en het melanoom verder zou laten opvolgen. Door geen opvolging te hebben voorzien – behoudens de vruchteloze pogingen tot contactname – heeft de huisarts een ernstige professionele fout gemaakt, oordeelde de rechtbank.

In casu werden beide artsen veroordeeld voor hun eigen respectieve fouten in de communicatie met de patiënt en deze fouten hadden in gelijke mate bijgedragen tot een afwezigheid van een adequate informatieverlening en opvolging van de patiënt.

De huisarts heeft bijgevolg een eigen informatieplicht naast en aanvullend op de behandelend arts wanneer de huisarts (afwijkende) onderzoeksresultaten ontvangt. De informatieplicht van de huisarts bestaat er minimaal in om te verifiëren of de patiënt de nodig informatie vanwege de behandeld arts heeft ontvangen en dat de nodige opvolgende maatregelen zijn genomen.

4 Schadevergoeding patiënt

De patiënt kreeg van de rechtbank een schadevergoeding toegekend voor het verlies van een kans. De rechtbank oordeelde dat ingevolge de latere detectie en behandeling van de metastase voor de patiënt een kans verloren is gegaan op een meer gunstige afloop van deze ziekte, met een meer gunstige prognose op lange termijn. Op het moment van de uitspraak was de patiënt nochtans volledig genezen verklaard.

Opvallend in deze casus is het feit dat de rechtbank ook een schadevergoeding aan de patiënt toekende voor het substantieel moreel lijden dat hij had ondergaan op het ogenblik dat hem (jaren later) duidelijk werd dat er in de voorafgaande periode sprake was gewest van een totaal gebrekkige informatie en opvolging betreffende een melanoom dat zich destijds bij hem had voorgedaan. Voor deze morele schade kreeg de patiënt een schadevergoeding van €5.000 ex aequo et bono toegekend. Zelfs de gezinsleden van de patiënt kregen een morele schadevergoeding toegekend voor een symbolische bedrag van €1,00.

Besluit

De huisarts is gewaarschuwd: verifieer telkenmale de onderzoeksresultaten van een patiënt en bij afwijkende resultaten, contacteer zelf de patiënt voor een eventuele afspraak waarbij u zal nagaan:
– heeft de patiënt van de behandelend arts de nodige informatie ontvangen over de diagnose?
– werden de nodige, opvolgende maatregelen genomen?

Indien u vragen heeft over de informatieplicht van de huisarts en de reikwijdte hiervan, aarzel dan niet ons te contacteren voor bijkomende informatie.

[1] Rb. Dinant 31 mei 2005, T. Gez; 2009-10, 35, noot N.V.

[2] Brussel 1 juni 2010, RGAR 2011, nr. 14.735

[3] Rb. Brussel 10 september 2014, T. Gez. 2018-19,126-129, duidingsnoot S. TACK